Shikastlangan ko’zlarni davolash mumkinmi?
Ko’zlaringizga ta’sir qiladigan va ko’rish qobiliyatiga ta’sir qiladigan son-sanoqsiz sharoitlar va kasalliklar mavjud. Jarohatdan keyin ko’zlaringiz yana tuzalishi mumkinmi? Glaukoma, makula nasli, yaqinni ko’ra olmaslik, uzoqni ko’ra olmaslik va boshqalar kabi ko’plab umumiy holatlar mavjud.
Ko’zning shikastlanishi yoki ko’rishning buzilishi bilan bog’liq ba’zi holatlarni davolash mumkin, boshqalari esa mumkin emas. Shuning uchun ko’z sog’lig’i va ko’rish qobiliyatini nazorat qilish uchun oftalmologga tez-tez murojaat qilish juda muhimdir.
Biz muammolarni jiddiy bo’lishidan va sizni ko’r qilmasdan oldin aniqlay olamiz. Qaysi umumiy ko’z kasalliklari ko’rishning yo’qolishiga olib kelishini va sizning ahvolingizni tiklash mumkinligini bilib oling.
Retina va ko’zning shikastlanishi
Ko’zning ko’rish qobiliyatiga ta’sir qiladigan ko’plab qismlar mavjud. Eng muhim qismlardan biri to’r pardadir. Atrofingizga qaraganingizda, yorug’lik shox parda va linzalar orqali ko’zingizga kiradi. Ob’ektiv yorug’lik nurlarini to’r pardaga qaratadi, bu nurga sezgir nerv to’qimasi bo’lgan tayoq va konus deb ataladigan nurga sezgir hujayralarni o’z ichiga oladi. Bu hujayralar yorug’likni miyangizga (optik asab orqali) siz ko’rayotgan narsalarni aytib beradigan elektr signallariga aylantiradi. Agar to’r pardasi shikastlangan bo’lsa, unda ko’zning shikastlanishi va hatto ko’rlik paydo bo’lishi mumkin.
Yaqinni ko’ra olmaslik, uzoqni ko’ra olmaslik va astigmatizm
Miyopiya, shuningdek, yaqindan ko’rish deb ham ataladi, bu ko’zlarning sinishi xatosi bo’lib, unda yaqin ob’ektlar aniq ko’rinadi, uzoqdagi narsalar esa loyqa bo’ladi. Uzoqni ko’ra olmaslik (shuningdek, presbiyopiya deb ham ataladi) butunlay qarama-qarshidir. Olisdagi ob’ektlar aniq ko’rinadi, yaqin ob’ektlar esa loyqa ko’rinadi. Amerikaliklarning qariyb 40% yaqinni ko’ra olmaydi va ko’plab amerikaliklar u yoki bu shaklda uzoqni ko’ra olmaydi.
Astigmatizm – ko’zlardagi yana bir keng tarqalgan sinishi xatosi. Bu bir nechta fokus nuqtalari uchun optik atama. Sharsimon bo’lish o’rniga, shox parda regbi to’pi shaklida bo’lib, ko’zlar bir vaqtning o’zida bir nechta turli nuqtalarga e’tibor qaratishga harakat qiladi. Yaxshiyamki, yaqinni ko’ra olmaslik, uzoqni ko’ra olmaslik va astigmatizmni ko’zoynak, kontakt linzalari, LASIK yoki refraktiv jarrohlik bilan davolash va tuzatish mumkin.
Makula degeneratsiyasi
Hozirgi vaqtda bu ko’rish qobiliyatini yo’qotishning asosiy sababidir. To’r pardaning markaziy qismi (“makula” deb ataladi) ko’zning markaziy ko’rish qobiliyatini yo’naltiradi. Makula nasli va yoshga bog’liq makula nasli – bu markaziy ko’rish qobiliyatini yo’qotadigan holatlar. Siz genetika tufayli makula degeneratsiyasini olishingiz yoki ko’k nurga juda ko’p ta’sir qilish tufayli vaqt o’tishi bilan rivojlanishi mumkin. Agar bu ikkinchisi bo’lsa, noutbuklar, mobil telefonlar, planshetlar va ko’k chiroqni ishlatadigan boshqa elektronika kabi qurilmalardan foydalanganda kompyuter ko’zoynagini taqishingizga ishonch hosil qiling. LED va lyuminestsent yoritish ham ko’p miqdorda ko’k nur chiqaradi, bu esa ko’zning to’r pardasiga zarar etkazishi mumkin.
Glaukoma
Glaukoma – bu ko’z kasalliklari guruhiga berilgan nom bo’lib, unda optik asab ko’zdan chiqadigan darajada shikastlanadi. Nima uchun bu muhim? Optik asab – bu ko’zning to’r pardasidan miyaga tasvirlarni o’tkazadigan qismi. Agar optik asabingiz shikastlangan bo’lsa, bu tasvirlarni yuborib bo’lmaydi. Glaukomaning qiyinligi shundaki, u ko’pincha hech qanday alomatga ega emas va ko’z butunlay normal ko’rinishi mumkin.
Bemorlar glaukoma rivojlanayotganini bilishadi, chunki ular asta-sekin periferik ko’rishni yo’qotishni boshlaydilar. Davolashsiz, siz tunnelga qaragandek, ko’zning burchagidan ko’rishni yo’qotishni boshlaysiz. Biroq, ko’rishning yo’qolishini kutish o’rniga, siz glaukomani erta aniqlashi mumkin bo’lgan oftalmologga muntazam tashrif buyurishingiz mumkin. Erta ochiq burchakli glaukomani darhol tibbiy, lazer va / yoki jarrohlik davolash kasallikning borishini samarali ravishda sekinlashtiradi.
Diabetik retinopatiya
Qandli diabet bilan og’rigan odamlarda odatda diabetik retinopatiya mavjud. Bu tanadagi qon shakar darajasi retinaning qon tomirlariga zarar etkazganda. Qon tomirlari shishiradi yoki oqadi va agar davolanmasa, bu ko’rlikka olib kelishi mumkin. Shu sababli, diabetik retinopatiyani rivojlantiradigan odamlar sonining ko’payishi kutilmoqda. Hozirgi vaqtda yagona davolash usuli ko’zning shikastlanishini sekinlashtirish yoki to’xtatishdir.
Quyosh retinopatiyasi
2017 yilgi quyosh tutilishini butun dunyo bo’ylab millionlab odamlar tomosha qildi. Ko’pgina ko’z shifokorlari va tibbiyot mutaxassislari quyosh tutilishiga to’g’ridan-to’g’ri qarash natijasida yuzaga kelishi mumkin bo’lgan ko’zning shikastlanishidan ogohlantirdilar. Aynan shunday qilishni rejalashtirganlarga ko’zoynak taqish tavsiya qilindi. Nega?
Quyoshga to’g’ridan-to’g’ri qarash juda zararli. Biroq, tutilish paytida yorug’lik to’lqin uzunliklari olib keladigan energiyaning intensivligi va kuchi ancha katta. Quyoshga bir marta qarash orqali siz to’r pardangizdagi ko’plab hujayralarni o’ldirishingiz va quyosh retinopatiyasi bilan yakunlashingiz mumkin. Ushbu hujayralar o’lgandan so’ng, bu zararni qaytarib bo’lmaydi. Ko’pchilik uchun bu zarar 2017 yilgi quyosh tutilishi to’g’ridan-to’g’ri kuzatilganidan keyin bir necha kun ichida sodir bo’ldi.
Ko’zning shikastlanishining oldini olish
Oftalmologingizga tez-tez tashrif buyurib, ko’zning shikastlanishining tezlashishini oldini oling. To’g’ri parvarish bilan zararni to’xtatish yoki qaytarish mumkin bo’lgan surunkali kasalliklar uchun davolanishga vaqt ajratishga arziydi. Bu hayotda faqat bir juft ko’z bor, shuning uchun siz ularga g’amxo’rlik qilishingiz kerak! Biz sizga tez-tez keng qamrovli ko’z tekshiruvlari va umumiy kasalliklarni davolashda yordam bera olamiz.